Русско-татарский краткий словарь 2000 слов


А  Б  В  Г  Д  Е  Ж  З  И  К  Л  М  Н  О  П  Р  С  Т  У  Ф  Х  Ц  Ч  Ш  Щ  Э  Ю  Я 


a 

автомобиль - машина 
аккуратно - пөхтә, төгәл, вакытында 
активный - актив, эшлекле 
алфавит - әлифба 
апельсин - әфлисун 
б 
бабушка - әби, дәү әни 
бегать, бежать - йөгер-ергә 
беда - бәла, каза, бәхетсезлек 
бедный - ярлы, фәкыйрь 
I без - -дән башка 
II без - -сыз, -сез 
белый - ак 
берег - яр, су буе 
беречь - сакла-рга 
беседа - әңгәмә 
беседовать - сөйләш-ергә 
беспокоиться - борчыл-ырга 
библиотека - китапханә 
билет - билет 
бить - бәр-ергә, суг-арга, кыйна-рга 
биться - сугыш-ырга, кыйнаш-ырга 
благодарить - рәхмәт әйт-ергә 
благодарность - рәхмәт 
благородный - намуслы 
бледный - агарынган 
блестеть - ялтыра-рга 
блестящий - ялтыравыклы 
ближе - якынрак 
ближний - якын, бирге 
близкий - якын 
близко - якында 
бог - алла, ходай, хода, тәңре, хак 
богатство - байлык, муллык 
богатый - бай 
бодрый - шат күңелле, дәртле 
боевой - хәрби 
боец - сугышчы 
бой - сугыш 
бок - ян, як 
более - зуррак, чагыштырмача 
болезнь - авыру 
болеть - авыр-ырга, сызла-рга 
болото - саз, сазлык 
боль - авырту, сызлау 
больница - хастаханә 
больно - авырта 
больной - авыру 
больше - зуррак 
большинство - күпчелек 
большой - зур 
бороться - көрәш-ергә 
борьба - көрәш 
ботинки - ботинка 
бояться - курк-ырга 
брат - абый, эне 
брать - ал-ырга 
бровь - каш 
бродить - йөр-ергә 
бросать, бросить - ташла-рга 
броситься - ташлан-ырга 
будто - гүя, әйтерсең 
будущий - киләчәк 
буква - хәреф 
бумага - кәгазь 
бумажный - кәгазь 
бурный - давыллы 
бутылка - шешә 
бывать - бул-ырга 
бывший - булган 
было - ...-ган(...-кан) иде(м, ң) 
бык - үгез 
быстрый - тиз 
быт - көнкүреш, тормыш 
быть - бул-ырга 
в 
в предлог - 1. эченә,эчендә; 2. булып; 3. итеп 
важно - кәпрәеп; әһәмиятле 
важный - мөһим, әһәмиятле 
вверх - өскә 
вдоль - буенча, буйлап 
вдруг - кинәт 
ведь - бит, ич, лабаса 
везде - һәркайда 
везти - алып бар-ырга 
век - гасыр 
велеть - куш-арга 
великий - бөек 
вера - ышану 
веревка - бау 
верить - ышан-ырга, инан-ырга 
верно - турылыклы; дөрес 
вернуться - кайт-ырга 
верный - турылыклы 
верх - түбә 
верхний - өске, югарыгы 
верховой - атланып йөри торган 
весело - күңелле 
весенний - язгы 
весна - яз 
весной - язын, яз көне 
весть - хәбәр 
весь - бөтен 
весьма - бик, шактый 
ветвь - ботак, тармак 
ветер - жил 
ветка - ботак, тармак 
вечер - кич 
вечерний - кичке 
вечером - кичен, кич белән 
вещь - әйбер, нәрсә 
взволнованный - дулкынланган 
взгляд - (күз) караш(ы) 
взглянуть - кара-рга, күз сал-ырга 
вздохнуть - сула-рга 
вздрогнуть - сискәнеп кит-әргә 
взрослый - олы, дәү, буйга җиткән 
взятый - алынган 
взять - ал-ырга, тот-арга,кулга ал-ырга 
взяться - тотын-ырга 
вид - күренеш 
видать - күрәсең 
видеть - күр-ергә 
видимо - күрәсең 
виднеться - күрен-ергә 
видно - күренә, күрәсең 
видный - күренекле 
виноватый - гаепле 
висеть - асылынып тор-ырга 
вкус - тәм, татым; зәвык 
вкусный - тәмле 
власть - власть, хакимлек, хакимият 
влияние - йогынты 
вместе - бергә 
вмешаться - тыгыл-ырга 
вначале - башта 
внезапно - кинәт 
внести - керт-ергә 
вниз - аска 
внизу - аста, астында, түбәндә 
внимание - дикъкать, игътибар 
внимательный - дикъкатьле, игътибарлы 
вновь - яңадан 
внутренний - эчке 
вовсе - бөтенләй, һич тә, бер дә 
вода - су 
водить - йөрт-ергә 
воевать - сугыш-ырга 
военный - гаскәри, хәрби 
вожатый - җитәкче, вожатый 
возвратиться - кайт-ырга 
возвращать - кире кайтар-ырга 
воздух - һава 
воздушный - һава 
возиться - азаплан-ырга 
возле - янында 
возможно - мөмкин кадәр, бәлки 
возможность - мөмкинлек 
возможный - мөмкин 
возникнуть - килеп чыг-арга 
возразить, возражать - каршы әйт-ергә 
возраст - яшь 
воин - сугышчы 
война - сугыш 
войско - гаскәр 
войти - кер-ергә 
вокруг - тирә-юньдә, тирәсендә 
волна - дулкын 
волновать - дулкынландыр-ырга 
волноваться - дулкынлан-ырга 
волос - чәч 
воля - ихтыяр 
вон - кит, әнә 
вообще - гомумән 
вопрос - сорау 
вопросительный - сорау 
ворота - капка 
ворчать - ырылда-рга, мыгырда-рга 
воскликнуть - ди-яргә, кычкырып җибәр-ергә 
воскресенье - якшәмбе 
воспитание - тәрбия 
воспитанный - тәрбияле, тәрбияләнгән 
воспитывать - тәрбиялә-ргә 
воспоминание - искә төшерү, хатирә 
восток - шәрык, көнчыгыш 
восторг - зур шатлык 
восьмой - сигезенче 
вот - менә, әнә 
впервые - беренче тапкыр 
впереди - алда 
впечатление - тәэсир, йогынты 
вполне - тулысынча 
впрочем - ләкин, гәрчә 
враг - дошман 
врач - табиб 
время - вакыт 
вроде - шикелле, кебек 
все - бөтен, барлык, барча 
всегда - һәрвакыт 
всего - барысы 
всемирный - бөтендөнья 
все-таки - шулай да 
вскоре - тиздән 
вскочить - сикереп мен-әргә 
вслед - артыннан 
вслух - кычкырып 
вспомнить, вспоминать - искә төшер-ергә, хәтергә төшер-ергә 
вспыхнуть - кабын-ырга 
встать - тор-ырга 
встретить, встречать - очрат-ырга 
встретиться - очраш-ырга 
встреча - очрашу 
встречаться - очраш-ырга 
вступить - кер-ергә, бас-арга 
всюду - һәркайда 
всякий - һәрбер 
второй - икенче 
вход - керү 
входной - керә торган, керү 
вчера - кичә 
выбежать - йөгереп чыг-арга 
выбирать, выбрать - сайла-рга 
выбор - сайлау 
выборы - сайлаулар 
вывести - чыгар-ырга 
выглядеть - күрен-ергә 
выдать, выдавать - бир-ергә 
выделить - аер-ырга 
выдержать - чыда-рга 
выехать - чыгып кит-әргә 
вызов - чакыру 
вызывать, вызвать - чакырып чыгар-ырга 
выйти - чыгып кит-әргә 
вылезти - чыг-арга 
вынести - чыгар-ырга, алып чыг-арга 
вынуть - ал-ырга, чыгар-ырга 
выпить - эч-әргә 
выполнение - үтәү 
выполненный - үтәлгән 
выполнить, выполнять - үтә-ргә 
выпуск - чыгарылыш 
выпускать - чыгар-ырга 
выпускной - чыгарылыш, чыгара торган 
выпустить - чыгар-ырга, җибәр-ергә 
выражать - әйт-ергә, белдер-ергә 
выражение - әйтем, тәгъбир, гыйбарә 
вырасти - үсеп чыг-арга, үсеп җит-әргә 
вырваться - алга чыг-арга, ычкын-ырга 
выскочить - сикереп чыгып кит-әргә 
высокий - биек, озын 
высоко - югары, биек 
высосать - суырып бетер-ергә 
высота - биеклек, югарылык 
выставка - күргәзмә 
выступить - чыг-арга, чыгып бас-арга 
выступление - чыгу, чыгып китү, чыгыш 
вытащить - алып чыг-арга, тартып чыгар-ырга 
выучить - өйрән-ергә, ятла-рга 
выход - чыгу, чыгыш 
выходить - тәрбияләп үстер-ергә 
выше - югары, югарырак, югарыда 
г 
газета - газет, гәзит 
герой - герой, батыр, каһарман 
гигантский - гадәттән тыш зур 
глава - башлык 
главный - төп, иң мөһим 
глагол - фигыль 
глаз - күз 
глубина - тирәнлек 
глубоко - тирән, тирәндә 
глупый - ахмак 
глухой - чукрак 
глядеть - кара-рга 
говорить - сөйләш-ергә 
год - ел 
годный - яраклы 
годовщина - еллык 
голова - баш 
голос - тавыш 
голубой - зәңгәр 
голубь - күгәрчен 
голый - ялангач 
гора - тау 
гораздо - күп, күпкә, шактый 
гордость - горурлык 
гордый - горур 
горе - кайгы 
гореть - ян-арга 
горизонт - офык 
горло - тамак, бугаз 
горный - тау 
город - шәһәр 
горячо - кызу, кайнар 
господин - әфәнде 
гостиница - кунакханә 
гость - кунак 
государственный - дәүләт 
государство - дәүләт 
готовить - әзерлә-ргә 
грамотный - укый-яза белүче 
граница - чик 
грубый - тупас, дорфа, тәрбиясез 
грудь - күкрәк, түш 
груз - йөк 
грустный - күңелсез, ямансу, боек 
I грязь - пычрак, баткак 
II грязь - кер 
губа - ирен 
гулять - йөр-ергә 
густой - куе 
д 
да - әйе 
давать, дать - бир-ергә 
давно - күптән 
даже - хәтта 
далее - аннары 
далеко - ерак 
дальше - ераграк 
данный - бирелгән, бу 
дверь - ишек 
двигаться - бар-ырга, хәрәкәт ит-әргә 
движение - хәрәкәт 
двор - ишек алды 
дворец - сарай 
девочка - кыз (бала) 
дед - бабай 
дежурить - дежур тор-ырга 
дежурный - дежур торучы, кизү 
действие - хәрәкәт 
действительный - чын, хокукый 
действовать - эш ит-әргә 
делать - эшлә-ргә 
деление - бүлү 
дело - эш 
деньги - акча 
деревня - авыл 
дерево - агач 
держать - тот-арга 
деталь - аерым яклары 
дети - балалар 
детство - балачак 
дисциплина - тәртип, фән 
длина - озынлык, буй 
длинный - озын 
дневник - көндәлек 
днем - көндез 
дно - төп 
до - ....-га, ...-га кадәр, ...-га чаклы 
добавить - өстә-ргә 
добиться - иреш-ергә 
добрый - яхшы, игелекле 
доверие - ышану, ышаныч 
долго - озак 
дом - йорт, өй 
доска - такта 
дочь - кыз 
древний - борынгы 
дробь - вакланма 
дрова - утын 
друг - дус 
дружба - дуслык 
думать - уйла-рга 
дурак - юләр, тиле 
дуть - ис-әргә 
душа - җан, рух 
дым - төтен 
дышать - сулыш ал-ырга 
дядя - абый 
е 
едва - көчкә 
единственный - бердәнбер 
единый - бердәм 
ежедневно - көн саен, һәр көнне 
ежегодный - ел саен була торган, еллык 
ездить - йөр-ергә 
еле, еле-еле - көчкә-көчкә (генә) 
если - әгәр 
I есть - аша-рга 
II есть - бар 
ехать - бар-ырга, йөр-ергә 
еще - тагы, тагын 
ж 
жалеть - кызган-ырга 
жалко - кызганыч 
жаловаться - зарлан-ырга 
жаркий - кызу, эссе 
жарко - эссе (итеп) 
ждать - көт-әргә 
I же - ә, исә 
II же - ук, үк 
желание - теләк, дәрт 
желать - телә-ргә 
железнодорожный - тимер юл 
железо - тимер 
желтый - сары 
жена - хатын 
женщина - хатын-кыз 
жест - ым 
жесткий - каты 
животное - хайван 
жизнь - тормыш 
житель - торучы, яшәүче 
жить - тор-ырга, яшә-ргә 
з 
I за - артына 
II за - артында 
заболеть - авыр-ырга 
забор - койма 
забота - кайгырту 
заботливый - кайгыртучан 
забрать - ал-ырга 
забыть - оныт-ырга 
завести - алып кер-ергә 
завидовать - көнләш-ергә 
зависеть - бәйле бул-ырга 
завоевать - яулап (сугышып) ал-ырга 
завтра - иртәгә 
завтрак - иртәнге аш 
завтрашний - иртәгәге 
заглядывать - караштыр-ырга 
заговорить - сөйли башла-рга 
загонять - куып керт-ергә 
загораться - яна башла-рга 
задание - бирем 
задать - бир-ергә 
задача - мәсьәлә, бурыч 
задний - арткы, узган 
задуматься - уйлан-ырга 
задумчиво - уйланып, уйчан 
зажечь - кабыз-ырга 
зайти - кер-ергә 
зайчик - куянкай, куянчык 
заканчивать - бетер-ергә 
заключение - йомгак, ябу 
закон - закон, канун 
законный - законлы 
закончиться - тәмамлан-ырга 
закончить - бетер-ергә 
закричать - кычкырып җибәр-ергә 
закрытый - ябык 
закрыть - яб-арга 
закурить - тарта башла-рга 
заменить - алмаштыр-ырга 
заместитель - урынбасар 
заметный - күренеп тора торган 
замечательный - гүзәл 
замечать, заметить - күреп ал-ырга, игътибар ит-әргә 
замолчать - тын-арга 
занавес - пәрдә 
занимать - бурычка ал-ырга 
заниматься - шөгыльлән-ергә 
занятие - дәрес 
занятый - буш түгел 
западный - көнбатыш(тагы) 
запах - ис 
запеть - җырлый башла-рга 
записать - язып ал-ырга 
записка - язу 
запомнить - истә калдыр-ырга 
заранее - алдан 
заседание - утырыш 
заслуженный - атказанган 
засмеяться - көлеп җибәр-ергә 
заставить - мәҗбур ит-әргә 
застать - туры китер-ергә 
затем - аннан соң 
зато - аның каравы 
затылок - баш арты 
захватить - ал-ырга 
зачем - ни өчен, ник 
зачитаться - онытылып укы-рга 
защита - яклау, саклау 
защитить - сакла-рга, якла-рга 
заявить - белдер-ергә 
заявление - гариза, белдерү 
звание - исем 
звать - чакыр-ырга; атарга 
звезда - йолдыз 
звездочка - йолдызчык 
звено - боҗра 
зверь - ерткыч 
звонить - шалтырат-ырга 
звонок - звонок, кыңгырау 
звук - аваз 
звучать - яңгыра-рга 
здание - бина, йорт 
здесь - монда 
здорово - бик нык 
здоровый - сау, сәламәт 
здоровье - саулык, сәламәтлек 
здравствовать - исән бул-ырга 
зеленый - яшел 
земля - җир 
земной - җир 
зеркало - көзге 
зерно - бөртек, ашлык 
зима - кыш 
зимний - кышкы 
зимой - кышын, кыш көне 
злой - усал 
знак - билге 
знакомиться - таныш-ырга 
знакомый - таныш 
знаменитый - атаклы 
знамя - байрак 
знание - белем 
золото - алтын 
золотой - алтын 
зритель - тамашачы 
зря - юкка (гына) 
зуб - теш 
и 
и - һәм, белән 
ибо - чөнки 
игра - уен 
играть - уйна-рга 
игрушка - уенчык 
идти - бар-ырга 
избрать - сайла-рга 
известно - билгеле 
известный - таныш, билгеле 
извинить - гафу ит-әргә 
издали - ерактан 
из-за - артыннан 
изменить - үзгәрт-ергә 
измениться - үзгәр-ергә 
из-под - астыннан 
изучать - өйрән-ергә 
или - яки 
иметь - ия бул-ырга 
иметься - бул-ырга 
имя - исем 
иначе - башкача 
инициатива - инициатива, башлангыч 
иногда - кайчакта, кайвакыт 
иной - бүтән, башка 
иностранный - чит (ил) 
инструмент - корал 
интерес - кызыксыну 
интересно - кызыклы 
интересный - кызыклы 
искать - эзлә-ргә 
искусственный - ясалма 
искусство - сәнгать 
использовать - файдалан-ырга 
испугаться - курк-ырга 
испытание - сынау 
исторический - тарихи 
история - тарих 
источник - чишмә, чыганак 
исходный - башлангыч 
исцарапать - тырнап бетер-ергә 
исчезнуть - бет-әргә, юкка чыг-арга 
итог - йомгак 
ишь - кара 
к 
каждый - һәр 
казаться - күрен-ергә 
как - ничек 
как-нибудь - ничек булса да 
каков - ничек, нинди 
какой - нинди 
какой-либо - нинди дә булса 
как-то - ничектер 
каменный - таш 
камень - таш 
капитальный - капиталь, нигезле 
капля - тамчы 
карман - кесә 
карта - карта 
картина - рәсем, картина 
касаться - ти-ергә 
качество - сыйфат 
квадратный - квадрат 
квартира - квартир, фатир 
кивать - и-яргә, селке-ргә 
кивнуть - селкеп куя-рга 
кинуться - ташлан-ырга 
класс - класс, сыйныф 
классный - класс, сыйныф 
класть - сал-ырга 
клетка - читлек; шакмак; күзәнәк 
ключ - ачкыч 
книга - китап 
книжный - китап 
когда-либо - кайчан да булса 
кого - кемне 
кое-где - кайбер җирдә 
кое-как - көчкә-көчкә 
кое-кто - кайберәүләр 
кое-куда - каядыр, бер җиргә 
кое-что - нидер, нәрсәдер 
кожа - тире 
колено - тез 
колесо - көпчәк, тәгәрмәч 
количество - сан 
комната - бүлмә 
конец - оч; бетте 
конечно - шиксез, әлбәттә 
контрольный - контроль 
крик - тавыш 
кровать - карават 
круглый - түгәрәк 
крыльцо - болдыр, ишек төбе 
крыша - түбә 
кстати - урынлы 
кто-либо - кем дә булса 
кто-то - кемдер 
куда-то - кая да булса, каядыр 
культура - мәдәният 
купить - сатып ал-ырга 
куртка - куртка 
кусок - кисәк 
куст - куак 
кухня - аш бүлмәсе, кухня 
л 
ладно - ярый, яхшы, ярыйсы 
ладонь - уч төбе 
лапа - тәпи, аяк 
ласково - ачык, назлап, иркәләп 
левый - сул 
легкий - җиңел 
легко - җиңел 
легче - җиңелрәк 
лед - боз 
ледяной - боз 
лежать - ят-арга, ятып тор-ырга 
лезть - мен-әргә, үрмәләп мен-әргә 
лента - тасма 
лес - урман 
лесной - урман 
лет - яшь, ел 
лететь - очып бар-ырга 
лето - җәй 
летом - җәй көне, җәен 
летчик - очучы 
лечь - ят-арга 
ли - ...-мы, ...-мы икән, ...-ме, ...-ме икән 
либо - я, яки, яисә 
линия - сызык, юнәлеш 
лист - яфрак; табак 
листок - яфрак, бер бит кәгазь 
литература - әдәбият 
литературный - әдәби, әдәбият 
I лицо - бит 
II лицо - кеше 
лично - үзе (үзем, үзең) 
личный - шәхси, үз, зат 
лишний - артык 
лишь - бары, тик, ... гына, ... генә 
лоб - маңгай 
ловить - тот-арга, аула-рга 
лодка - көймә, каек 
ложиться - ят-арга 
локоть - терсәк 
лопата - көрәк 
лошадь - ат, елкы 
луна - ай 
луч - нур 
лучше - яхшырак, әйбәтрәк 
лучший - яхшырак 
любимый - яраткан, сөйгән, сөекле 
любить - ярат-ырга, сөя-ргә 
любоваться - соклан-ырга 
любовь - мәхәббәт, гыйшык 
любой - теләсә нинди 
любопытство - кызыксынучанлык 
люди - кешеләр, халык 
м 
магазин - кибет 
маленький - кечкенә 
мало - аз, әз 
малыш - кечкенә бала, сабый 
мальчик - малай, ир бала 
мама - әни 
масло - май 
I масса - масса 
II масса - бик күп 
I мастер - мастер 
II мастер - маһир, оста 
мастерство - һөнәр, осталык 
материальный - матди, материаль 
мать - ана, әни 
махнуть - болгап куя-рга, селкер-ергә 
медленно - әкрен, акрын 
медленный - акрын, салмак 
между - арасында, арасыннан 
междугородний - шәһәрара 
международный - халыкара 
мелкий - вак, кечкенә; сай 
мелочь - вак, вак акча 
мелькнуть - күренеп кит-әргә 
менее - кимрәк, азрак 
меньше - кечерәк, азрак 
меняться - алмаш-ырга, алмашын-ырга 
мертвый - үле, үлек, мәет 
местность - урын, җир 
местный - җирле, урындагы 
место - урын, җир, төш 
месяц - ай 
металлический - металл 
метод - метод, ысул, алым, юл 
методический - методик 
механический - механика, механик 
мечта - хыял, уй 
мечтать - хыяллан-ырга, уйлан-ырга 
мешать - уңайсызла-рга 
мешок - капчык 
миг - мизгел, бик кыска вакыт 
милый - сөйкемле; иркәм 
министерство - министрлык 
мир - тынычлык; дөнья 
мирный - тыныч, дусларча 
мировой - дөньякүләм 
младший - кече, яшь 
мнение - уй, фикер 
многие - күп(ләр) 
много - күп 
многое - күп нәрсә 
многочисленный - күп санлы 
множество - бик күп 
могучий - көчле, куәтле 
можно - мөмкин, ярый, була 
мой - минем 
мокрый - юеш, дымлы, җепшек 
молодежный - яшьләр 
молодежь - яшьләр 
молодец - егет 
молодой - яшь, үсмер 
молодость - яшьлек 
молоко - сөт 
молоток - чүкеч 
молчание - тынлык 
молчать - дәшмә-скә, сөйләшмә-скә 
момент - момент, вакыт 
море - диңгез 
мороз - суык, салкын 
морской - диңгез, диңгездә 
моряк - моряк, диңгезче 
московский - мәскәү 
мост - күпер 
I мочь - ...ал-ырга 
мощность - куәт, көч, егәрлек 
мощный - куәтле, егәрле 
муж - ир, ир кеше 
мужество - ирлек, батырлык 
мужской - ир-ат, ирләр 
муравей - кырмыска 
мчаться - җилдер-ергә, җил-ергә, чаб-арга 
мыслить - фикер йөрт-ергә, уйла-рга 
мысль - фикер, уй 
мыть - ю-арга 
мягкий - йомшак, нечкә 
мясо - ит 
мяч - туп 
н 
на - ...-га (ка); ...-да (та) 
набирать, набрать - җыя-рга, җыеп ал-ырга 
наблюдать - күзәт-ергә, кара-рга 
наверно - мөгаен 
навсегда - мәңгегә 
навстречу - каршы, каршыга 
над - өстендә, өстеннән 
надевать - кидер-ергә, киерт-ергә, кия-ргә 
надежда - өмет, ышаныч 
наделать - ясап куя-рга, эшлә-ргә 
наделить - бир-ергә, бүлеп бир-ергә 
надеть - кидер-ергә, киерт-ергә, кия-ргә 
надеяться - ышан-ырга, өмет ит-әргә 
надо - кирәк 
надоедливый - борчучан, басымчак 
надоесть, надоедать - борчып бетер-ергә; туйдырырга 
надпись - язма, язу 
назад - кире, артка 
название - исем, ат 
названный - аталган, исемләнгән 
назвать - исем бир-ергә, ата-рга, әйт-ергә 
назначение - билгеләү, вазифа 
называемый - ...дип әйтелә торган 
называть - исем бир-ергә, ата-рга, әйт-ергә 
называться - атал-ырга, әйтел-ергә, диел-ергә 
наиболее - бигрәк тә 
найти, находить - таб-арга, ач-арга, күр-ергә 
найтись - табыл-ырга, югалып калма-ска 
наконец - ниһаять, ахырда 
наладить - төзәт-ергә, юлга сал-ырга 
наоборот - киресенчә 
напечатанный - басылган 
написанный - язылган 
написать - яз-арга, яса-рга 
напоминать - искә төшереп тор-ырга 
напомнить - искә төшер-ергә 
направить - юнәлт-ергә, җибәр-ергә, төбә-ргә 
направиться - юнәл-ергә, кит-әргә 
направление - юнәлеш, уңай, агым 
направо - уңга, уң якка, уңда 
напрасно - юкка, заяга 
например - мәсәлән, әйтик 
напротив - каршыда, каршы 
напряженный - киеренке, көчәнеп 
народ - халык, кешеләр 
народный - халык 
нарядный - матур киенгән, матур 
население - халык, ил-күз 
насколько - никадәр, нихәтле 
насмешливо - мыскыл итеп, көлеп 
насмешливый - кешедән көлүчән 
настать, наступить - җит-әргә, башлан-ырга 
настолько - шулкадәр, шулхәтле 
настоящий - хәзерге; бу; чын 
настроение - кәеф, хәл, күңел 
насчет - турында, хакында 
наука - фән 
научить - өйрәт-ергә 
научиться - өйрән-ергә 
научный - фәнни, гыйльми 
находить - таб-арга, ач-арга, күр-ергә 
находиться - табыл-ырга; урнаш-ырга 
национальный - милли 
начало - баш, башлангыч, нигез 
начальник - башлык, түрә 
начальство - түрәләр, башлыклар 
начать, начинать - башла-рга, кереш-ергә, тотын-ырга 
начаться - башлан-ырга 
наш - безнең 
не - ...-ма(-мә), ...-мый(-ми); түгел 
небо - күк 
небольшой - зур түгел, кечкенә 
невозможно - мөмкин түгел 
невольно - ихтыярсыз 
негромко - әкрен генә 
недавно - күптән түгел 
недалеко - ерак түгел, якын 
недаром - юкка гына 
неделя - атна 
недовольный - канәгатьсез 
недостаток - җитмәү, кимчелек 
нежный - ягымлы, назлы 
незнакомый - ят, белмәгән 
неизвестно - билгесез 
неизвестный - ят, таныш түгел, билгесез 
некогда - вакыт юк 
некого - ...-лык кеше юк 
некоторый - кайсыбер, беркадәр 
некуда - барыр җир юк 
нелегко - җиңел түгел, авыр 
немало - байтак, аз түгел 
немедленно - хәзер үк, шунда ук 
немецкий - немец, немец теле 
немного - бераз, аз гына 
немножко - бераз гына 
необходимо - тиеш, кирәк 
необходимый - кирәкле, зарур 
необыкновенный - гадәттән тыш 
необычайный - гадәттән тыш 
необычный - гадәти түгел (булмаган) 
неожиданно - көтмәгәндә, кинәт 
неожиданный - көтелмәгән 
неплохо - начар түгел 
непонятный - аңлашылмый торган 
непременно - әлбәттә 
непривычный - күнегелмәгән 
несколько - берничә, аз гына 
несмотря - ...-га карамастан 
нести - бар-ырга, үтә-ргә; ис кил-ергә; сал-ырга 
нестись - тиз бар-ырга, оч-арга 
нет - юк 
неужели - чынлап та...-мы?(мени?) 
нечего - юк, ярамый 
ни - бер...дә; ...гына ...-ма 
нигде - бер җирдә дә 
ниже - тәбәнәгрәк, түбәнрәк 
низкий - түбән, тәбәнәк 
никак - берничек тә 
никакой - бернинди дә 
никогда - беркайчан да 
никто - һичкем 
никуда - беркая да 
ничего - ярыйсы, ярар 
ничто - һичбер нәрсә, һичнәрсә 
новенький - өр-яңа, яп-яңа 
новость - яңалык, яңа хәбәр 
новый - яңа 
нога - аяк 
нож - пычак 
ножка - аяк 
номер - номер, сан 
нос - борын, томшык 
носить - йөрт-ергә, ташы-рга, кия-ргә 
ночной - төн, төнге 
ночь - төн 
ночью - төнлә 
нравиться - оша-рга, ярат-ырга 
нравственный - әхлакый, рухи 
ну - я, ну, булмас ла 
нужда - ярлылык, йомыш 
нужно - кирәк 
нужный - кирәк, кирәкле 
нынешний - хәзерге, бүгенге 
нынче - хәзер, бүген 
о 
о - ...-га; турында, хакында, турыда, хакта 
оба - ике, икесе дә 
обе - ике, икесе дә 
обед - төшке аш, төш 
обедать - төшке аш аша-рга 
обернуться - борыл-ырга; төс ал-ырга 
обеспечить - тәэмин ит-әргә 
обещание - вәгьдә, сүз 
обещать - вәгьдә ит-әргә 
обида - хәтер калу 
обидеться - үпкәлә-ргә, хәтер кал-ырга 
обидно - күңелгә авыр 
обидный - хәтер калдырырлык 
облако - болыт 
область - өлкә; тармак; тирә 
облик - йөз, чырай 
обнаружить - күрсәт-ергә, белдер-ергә, таб-арга 
обнять - кочакла-рга 
обойти - үт-әргә 
оборудование - җиһаз 
обрадоваться - шатлан-ырга, сөен-ергә 
образ - сурәт, образ, тәртип 
образование - мәгърифәт, мәгариф, белем алу 
образованный - мәгърифәтле, белемле 
обратиться - мөрәҗәгать ит-әргә, әйлән-ергә 
обратно - кире, киресенчә 
обращать, обратить - юнәлдер-ергә, керт-ергә 
обращаться - куллан-ырга 
обстановка - җиһаз; хәл 
обсуждать - фикер алыш-ырга 
общежитие - тулай торак 
общественный - иҗтимагый 
общество - җәмгыять 
общий - гомуми, уртак, бөтен 
объявить - белдер-ергә, әйт-ергә 
объяснить - аңлат-ырга 
обыкновенный - гадәттәге, гади 
обычно - гадәттә 
обычный - гадәттәге 
обязанность - бурыч, хезмәт 
обязанный - тиеш, бурычлы 
обязательно - һичшиксез, әлбәттә 
обязательство - бурыч, йөкләмә 
оглянуться - борылып кара-рга 
огонек - ут (яктысы) 
огонь - ут, якты 
огород - яшелчә бакчасы 
огромный - бик зур 
одеваться - киен-ергә 
одежда - кием 
одетый - киеме бар (кеше), киенгән 
одеть - киендер-ергә 
одеяло - юрган 
один - бер, ялгыз 
однажды - бервакыт 
однако - шулай да, ләкин 
одновременно - бер үк вакытта 
ожидание - көтү, өмет 
ожидать - көт-әргә 
озеро - күл 
оказываться - табыл-ырга, булып тор-ырга 
окно - тәрәзә 
около - янында, тирәсендә 
окончание - бетү, ахыр 
окончить - бетер-ергә, очла-рга 
окошко - кечкенә тәрәзә 
окружающий - чолгап алган 
он - ул 
она - ул 
они - алар 
оно - ул 
опасность - куркыныч 
определенный - билгеле, ачык 
определить - билгелә-ргә 
опускаться - төш-әргә, утыр-ырга, иң-әргә 
опустить - төшер-ергә, и-яргә, сал-ырга 
опыт - тәҗрибә 
опытный - тәҗрибәле 
опять - тагын 
организация - оешма 
организованный - тәртипле, оешкан 
организовать - оештыр-ырга, тупла-рга 
оружие - корал 
освободить - азат ит-әргә, чыгар-ырга 
осенний - көзге 
осень - көз 
осенью - көзен, көз көне 
осмотреть - күздән кичер-ергә 
основа - нигез, буйлык 
основной - төп, төп нәрсә 
особенно - бигрәк тә 
особенный - үзенчәлекле 
особый - аерым 
оставаться - кал-ырга 
оставлять, оставить - калдыр-ырга, ташла-рга 
остальной - калганы, башкалар 
остановить - туктат-ырга 
остановиться - тукта-рга, туктал-ырга 
остановка - тукталыш 
остаться - кал-ырга 
осторожно - саклык белән, сак 
остров - утрау 
острый - үткен 
от - ...-дан; ...-нан; ...-ы; ...-да 
отвернуться - борылып чыг-арга, борыл-ырга, читкә кит-әргә 
ответ - җавап 
ответить - җавап бир-ергә 
ответственность - җаваплылык 
ответственный - җаваплы 
отдавать, отдать - кайтар-ырга, бир-ергә 
отдел - бүлек 
отделение - бүлү, бүлек 
отдельный - аерым, кайбер 
отдохнуть - ял ит-әргә 
отдых - ял 
отдыхать - ял ит-әргә 
отец - әти 
отечественный - ватан 
отказываться, отказаться - баш тарт-ырга 
открываться - ачыл-ырга, башлан-ырга 
открытие - ачыш, ачылыш 
открытый - ачык; эчкерсез 
открыть, открывать - ач-арга; җибәр-ергә 
открыться - ачыл-ырга, башлан-ырга 
откуда - кайдан 
откуда-то - кайдандыр 
отличаться - аерыл-ырга 
отлично - бик яхшы 
отличный - бик яхшы 
отметить, отмечать - билгелә-ргә, язып куя-рга 
отнестись - кара-рга 
относиться - кер-ергә, кара-рга 
отношение - мөнәсәбәт, бәйләнеш 
отозваться - җавап кайтар-ырга, бәялә-ргә 
отойти - кит-әргә, чиген-ергә, читләш-ергә 
отправиться - кит-әргә, олаг-ырга 
отпуск - отпуск, җибәрү 
отпустить - җибәр-ергә, бушат-ырга 
отряд - отряд, төркем 
отстать, отставать - артта кал-ырга; куб-арга 
отсюда - моннан, шуннан 
оттуда - аннан, тегеннән 
отходить - кит-әргә, чиген-ергә, читләш-ергә 
отчего - нигә, ник 
охотник - аучы 
охотно - бик теләп 
очевидно - күрәсең 
очень - бик 
очередной - чираттагы, якындагы 
очередь - чират 
очи - күзләр 
очки - күзлек 
ошибиться - ялгыш-ырга 
ошибка - ялгыш, хата 
оштрафовать - штраф сал-ырга 
ощупью - капшана-капшана 
ощутить, ощущать - сиз-әргә, тоя-рга 
ощущение - тойгы 
п 
падать - егыл-ырга; яв-арга; капла-рга 
палатка - чатыр, палатка 
палец - бармак 
палка - таяк 
памятник - һәйкәл, истәлек 
память - хәтер, истәлек 
папа - әти, ата 
пара - бер пар, иш, ике 
парень - егет 
пассажир - юлчы, пассажир 
пауза - пауза, тыныш 
пахнуть - аңк-ырга, ис килеп тор-ырга 
перевести - күчер-ергә, чыгар-ырга 
передать, передавать - бир-ергә, тапшыр-ырга әйт-ергә; йоктыр-ырга 
передача - бирү, тапшыру 
передовой - алгы, алдынгы 
пережить - баштан кичер-ергә 
перейти - чыг-арга, күч-әргә, әверел-ергә 
перемена - үзгәреш; тәнәфес 
перерыв - өзеклек, тәнәфес 
перестать - тукта-рга 
переходить - чыг-арга, күч-әргә, әйлән-ергә 
период - чор, вакыт, период 
перо - каурый, йон; каләм 
песок - ком 
петь - җырла-рга, сайра-рга 
печальный - кайгылы, хәсрәтле 
печка - мич 
печь - мич 
пешком - җәяү 
писатель - язучы, әдип 
писать - яз-арга; рәсем яса-рга 
письмо - хат, язу 
пить - эч-әргә 
плавать - йөз-әргә 
плакать - ела-рга 
пламя - ялкын 
платить - түлә-ргә 
платок - яулык 
платье - күлмәк 
плечо - иңбаш 
плита - плитә 
плод - җимеш 
плотный - тыгыз, еш 
плохо - начар, яман 
плохой - начар, яман 
площадка - мәйданчык 
площадь - мәйдан 
плыть - йөз-әргә 
по - буйлап, уңаена, белән 
победа - җиңү 
победитель - җиңүче 
победить - җиңеп чыг-арга 
побежать - йөгерә башла-рга, кач-арга 
поближе - якынрак 
побывать - барып кайт-ырга, бул-ырга 
поведение - тәртип, холык 
поверить - ышан-ырга 
повернуть - бор-ырга 
повернуться - борыл-ырга 
поверхность - өс, йөз, өслек 
повесить - эл-әргә, асып үтер-ергә 
повести - алып бар-ырга 
повод - сылтау 
поворот - әйләнеш, борылыш 
повторить, повторять - кабатла-рга 
повышение - күтәрү, зураю 
погибнуть - үл-әргә, һәлак бул-ырга 
поглядеть - кара-рга 
поглядывать - караштыргала-рга 
поговорить - сөйләш-ергә 
погода - һава торышы 
погодить - көт-әргә 
подальше - арырак 
подарить - бүләк ит-әргә 
подарок - бүләк 
подать - бир-ергә, китер-ергә 
подбородок - ияк 
подвезти - китер-ергә 
подвести - уңайсыз хәлгә куя-рга 
подвиг - батырлык 
подготовить - хәзерләп куя-рга 
подготовка - хәзерлек 
поддержать - тот-арга, булыш-ырга, якла-рга 
поднимая - күтәреп 
поднятый - меңгереп куелган 
поднять, поднимать - күтәреп ал-ырга, күтәр-ергә 
подняться - күтәрел-ергә, чыг-арга 
подобно - шикелле, кебек 
подобный - охшаш 
подобрать - җыя-рга, ал-ырга 
подождать - көт-әргә 
подойти - кил-ергә, яра-рга, бар-ырга 
подписать - кул куя-рга 
подпись - кул кую, имза 
подробно - тулы итеп 
подруга - дус (кыз) 
подружиться - дуслаш-ырга 
подсказать, подсказывать - әйтеп утыр-ырга 
подтвердить - дөреслә-ргә; расла-рга 
подумать - уйлап тор-ырга 
подучить - тагы да бераз өйрәт-ергә 
подушка - мендәр 
подхватить - эләктереп ал-ырга; йоктыр-ырга 
подходить - кил-ергә, яра-рга, бар-ырга 
подъем - күтәрү; сөрү; үр 
поездка - юл йөрү 
поехать - кит-әргә 
пожалуй - ахрысы; бугай 
пожалуйста - зинһар 
пожать - кул кыс-арга 
пожелать - телә-ргә 
пожилой - олы яшьтәге 
позади - артында 
позвать - чакыр-ырга 
позволить, позволять - рөхсәт ит-әргә 
позвонить - шалтырат-ырга 
поздний - соң 
поздравить, поздравлять - тәбрик ит-әргә, котла-рга 
позже - соңрак 
познакомить - таныштыр-ырга 
познакомиться - таныш-ырга 
познать - бел-ергә, тат-ырга 
поиски - эзләү 
поймать - эләктер-ергә 
пойти - бар-ырга, кит-әргә 
пока - әлегә 
показать - күрсәтеп бир-ергә 
показаться - күренеп кит-әргә 
показывать - күрсәтеп тор-ырга 
покой - тынлык 
поколение - замандаш 
покраснеть - кызарып кит-әргә 
покрытый - капланган 
покупать - сатып ал-ырга 
пол - идән 
полагать - ... дип уйла-рга, ... дип сана-рга 
полагаться - ышан-ырга, аркалан-ырга 
поле - кыр 
полевой - кыр ... 
полезный - файдалы 
полезть - менә башла-рга 
полететь - оч-арга 
политический - сәяси 
полка - шүрлек, киштә 
половина - ярты 
положение - торыш, хәл 
положенный - куелган, тиешле 
положить - куя-рга 
полоса - тасма, буй, зона 
полоска - озынча тар тасма 
полотно - киндер; полотно 
полтора - бер ярым 
получать - ал-ырга, йоктыр-ырга 
получаться - бул-ырга 
полученный - алынган 
получить - ал-ырга, чыгар-ырга, йоктыр-ырга 
получиться - килеп чыг-арга 
полчаса - ярты сәгать 
польза - файда, сихәт 
пользоваться - файдалан-ырга, куллан-ырга 
полюбить - ярат-ырга 
помешать - комачаула-рга 
помещение - бина, бүлмә 
помнить - хәтерлә-ргә 
помолчать - эндәшми тор-ырга 
помочь, помогать - ярдәм ит-әргә 
помощник - ярдәмче 
помощь - ярдәм 
понадобиться - кирәк бул-ырга 
понимать - аңла-рга 
понравиться - оша-рга 
понятно - аңлаешлы, аңлашыла 
понятный - аңлаешлы 
понять - аңла-рга, төшен-ергә 
попасть - тидер-ергә; бар-ырга; бас-арга 
поправить - төзәт-ергә, рәтлә-ргә, иплә-ргә 
попробовать - татып кара-рга 
попросить - сора-рга, чакыр-ырга 
пора - ...-га вакыт, ...вакыт җитү 
поработать - эшлә-ргә, эшләп ал-ырга 
порог - бусага 
порой - кайчакта, кайвакыт 
поручение - йомыш, вазифа 
порядок - тәртип 
посадить - утырт-ырга; яб-арга; бәйләп куя-рга 
поселок - поселок, кечкенә авыл 
посидеть - бераз утыр-ырга 
поскорее - тизрәк, җәһәтрәк 
послать - җибәр-ергә, сал-ырга, юнәлт-ергә 
после - соңыннан, ...-дан соң 
последний - соңгы, актык 
послушать - тыңла-рга 
послушаться - сүз тыңла-рга 
послышаться - ишетел-ергә 
посмотреть - кара-рга, карап ал-ырга 
посоветовать - киңәш бир-ергә 
посоветоваться - киңәш-ергә 
пост - пост, урын 
поставить - куя-рга, бастыр-ырга 
поставленный - куелган 
постараться - тырыш-ырга 
постель - урын, ятак 
постепенно - аз-азлап, акрынлап 
постоянно - һәрвакыт, өзлексез 
постоянный - өзлексез, даими 
постоять - басып тор-ырга, сакла-рга 
построенный - төзелгән, корылган 
построить - кор-ырга, төз-ергә 
поступить - эшлә-ргә; кер-ергә; кил-ергә 
поступок - кыланыш, эш 
посуда - савыт-саба 
посылать - җибәр-ергә, сал-ырга, юнәлт-ергә 
потерять - югалт-ырга 
поток - гөрләвек, ташкын 
потолок - түшәм 
потом - аннары 
потому - шул сәбәпле 
поход - поход 
похожий - охшашлы; тартым 
почва - туфрак; нигез 
почему - ни сәбәптән, ни өчен 
почему-то - нигәдер, нилектәндер 
почетный - мактаулы 
почти - ... диярлек 
почувствовать - сиз-әргә, тоя-рга, хис итә-ргә 
поэт - шагыйрь 
поэтому - шунлыктан 
появиться - кил-ергә, күрен-ергә 
пояс - билбау, пояс 
прав - хаклы 
правда - дөрес, чыннан да 
правило - кагыйдә, тәртип 
правильно - дөрес 
правильный - дөрес 
правительство - хөкүмәт 
правление - идарә итү 
право - хокук 
правый - уң; гадел 
праздник - бәйрәм 
праздничный - бәйрәмчә, бәйрәм 
практика - практика, тормыш, гамәл 
предел - чик, эч 
предлагать - тәкъдим ит-әргә, бир-ергә 
предложение - тәкъдим итү; җөмлә 
председатель - рәис, председатель 
представитель - вәкил 
представить - бир-ергә, күрсәт-ергә 
представление - тамаша; күзаллау 
представлять - вәкиле бул-ырга 
предстоять - алда ...тор-ырга, көт-әргә 
предупредить - искәрт-ергә 
прежний - элекке, үткән 
прекрасно - бик яхшы 
прекрасный - бик матур, бик яхшы 
премия - премия, бүләк 
преподаватель - укытучы 
прибежать - йөгереп кил-ергә 
приближаться - якынае-рга 
прибор - прибор; савыт 
прибыть - кил-ергә; арт-ырга 
привезти - китер-ергә 
привести - алып кил-ергә, китер-ергә 
приводить - алып кил-ергә, китер-ергә 
привыкнуть - гадәтлән-ергә, күнег-ергә 
привычка - гадәт, күнегү 
пригласить - чакыр-ырга 
пригодиться - кирәк бул-ырга, яра-рга 
пригодный - яраклы 
приготовить - хәзерлә-ргә; пешер-ергә 
приготовиться - хәзерлән-ергә 
придумать - уйлап таб-арга 
приезжать - кил-ергә, кайт-ырга 
прием - алу, каршылау; ысул 
приехать - кил-ергә, кайт-ырга 
признаться - тан-ырга 
прийти - кил-ергә, җит-әргә, кайт-ырга 
прийтись - туры кил-ергә, яра-рга 
приказ - приказ, боерык 
приказать - приказ бир-ергә, куш-арга 
пример - үрнәк, мисал 
примерно - якынча, чамалап 
примерный - шәп; якынча 
принадлежать - ...-ныкы, ...-ның 
принести - китер-ергә, ит-әргә 
принимать - ал-ырга, каршыла-рга 
приниматься - башла-рга, тотын-ырга 
приносить - китер-ергә, ит-әргә 
принятый - кабул ителгән, алынган 
принять - ал-ырга, каршыла-рга 
приняться - башла-рга, үсеп кит-әргә 
природа - табигать 
присесть - чүгәлә-ргә 
прислать - җибәр-ергә 
прислушаться, прислушиваться - колак сал-ырга 
приходить - кил-ергә, җит-әргә, кайт-ырга 
приходиться - туры кил-ергә 
причем - өстәвенә 
причина - сәбәп 
приятель - дус, туган 
приятно - рәхәт; тәмле 
приятный - рәхәт; тәмле; ягымлы 
про - турында 
пробежать - йөгереп үт-әргә 
пробовать - сынап (тырышып) кара-рга 
проведенный - үткәрелгән 
проверить - тикшер-ергә 
провести - алып чыг-арга; алда-рга 
провожать, проводить - озат-ырга 
проговорить - әйт-ергә 
продолжать - дәвам ит-әргә 
продукт - нәтиҗә; ризык; ашамлык 
прозвучать - яңгыра-рга 
прозрачный - үтә күренмәле 
произведение - әсәр 
произвести - яса-рга, тудыр-ырга 
производительный - җитештерүчән 
производить - яса-рга, тудыр-ырга, эшләп чыгар-ырга 
производственный - җитештерү 
производство - җитештерү, производство 
произнести - әйт-ергә 
произойти - бул-ырга, барлыкка кил-ергә 
происходить - бул-ырга, барлыкка кил-ергә 
происхождение - чыгыш 
пройти - тарал-ырга; үт-әргә 
промышленность - промышленность, сәнәгать 
пропадать - югал-ырга 
пропасть - югал-ырга, үл-әргә 
просить - сора-рга, ялвар-ырга, үтен-ергә 
проснуться - уян-ырга 
простить - гафу ит-әргә 
просто - җиңел; бары тик 
простой - гади, беркатлы 
простор - киңлек 
просторный - киң, иркен 
пространство - пространство, урын 
просьба - сорау, үтенеч 
против - каршы 
противник - дошман, каршы як 
протянуть - суз-арга, тартып суз-арга 
профессия - белгечлек, һөнәр 
проходить - тарал-ырга; үт-әргә 
прочесть - укы-рга, укып чыг-арга 
прочий - башка, калган 
прочитать - укы-рга, укып чыг-арга 
прочно - нык, какшамаслык итеп 
прочный - ышанычлы 
прошлый - узган 
прощать - гафу ит-әргә 
прыгать - сикер-ергә 
прыжок - сикереш, сикерү 
прямо - туры, туп-туры 
прямой - туры 
птица - кош 
пугать - куркыт-ырга 
пускать - җибәр-ергә, керт-ергә, тарат-ырга 
пустить - җибәр-ергә, керт-ергә, тарат-ырга 
пустой - буш 
пустыня - чүл, сахра 
пусть - ярар инде, -сын 
пустяк - юк-бар нәрсә, зарар юк 
путевка - путевка, юллама 
путешествие - сәяхәт 
путь - юл 
пыль - тузан 
пытаться - маташ-ырга 
р 
работа - эш, хезмәт 
работать - эшлә-ргә, хезмәт ит-әргә 
работник - хезмәткәр, хезмәтче 
рабочий - эшче; эш 
равно - бердәй үк, тигез 
равнодушно - илтифатсыз 
равнодушный - ваемсыз, исе китми торган 
равномерно - бертигез 
равный - тигез, тиңдәш 
рад - шат, риза 
ради - өчен 
радоваться - шатлан-ырга, сөен-ергә, куан-ырга 
радостно - шатланып, сөенеп 
радостный - сөенечле, шатлыклы 
радость - шатлык, куаныч 
раз - тапкыр, юлы, чак 
разбирать - алып бетер-ергә, тикшер-ергә 
разбитый - ватылган 
разбор - тикшерү, сүтү 
разве - ...-мыни(мени), әллә...-мы(ме) 
разведчик - эзләүче, разведчик 
развести - илтеп куя-рга; аер-ырга; асра-рга 
развивать - үстер-ергә; ныгыт-ырга 
развитие - үсеш, белем дәрәҗәсе 
развитой - таза, үскән 
развить - сүт-әргә; ныгыт-ырга 
развиться - сүтел-ергә; ныг-ырга, үс-әргә 
разглядеть - тан-ырга; бел-ергә 
разглядывать - карап тор-ырга 
разговаривать - сөйләш-ергә 
разговор - сүз, сөйләшү 
разговорный - сөйләү 
раздаваться - ишетел-ергә 
раздаться - яңгыра-рга 
раздеться - чишен-ергә 
раздумье - уй, уйлану 
различный - һәртөрле 
разломать - ват-арга, җимер-ергә 
размер - зурлык, күләм; үлчәм 
разнообразный - һәртөрле 
разный - төрле 
разобрать - алып бетер-ергә, тикшер-ергә 
разобраться - аңла-рга, ачыкла-рга 
разойтись - таралыш-ырга, тарал-ырга 
разрешать - рөхсәт ит-әргә, хәл ит-әргә 
разрешение - хәл итү, рөхсәт 
разрешить - рөхсәт ит-әргә, хәл ит-әргә 
разряд - төркем; разряд; бушану 
разум - акыл, зиһен 
разумеется - билгеле, әлбәттә 
разумеваться - аңлашыл-ырга 
разучивать, разучить - ятла-рга, өйрән-ергә 
районный - район 
раненый - яраланган, яралы кеше 
ранний - иртән, иртә килгән 
рано - иртә, иртүк, бик иртә 
раньше - элегрәк, алда, башта 
раскрыть - ач-арга, җәя-ргә, фаш ит-әргә 
расписаться - кул куя-рга 
расположенный - урнашкан, урнаштырылган 
распорядок - тәртип 
распоряжение - боерык, күрсәтмә 
рассердиться - ачулан-ырга, җикен-ергә 
рассказ - хикәя, сөйләү 
рассказать - сөйлә-ргә, хикәя ит-әргә 
рассматривать - күреп ал-ырга, кара-рга 
рассмеяться - көл-әргә, көлә башла-рга 
расспросить - сораш-ырга, белеш-ергә 
расстояние - ара, ераклык 
расстроиться - бозыл-ырга; какша-рга 
рассуждать - уйла-рга, сөйләш-ергә 
растение - үсемлек 
растерянно - аптырап, каушап 
растерять - югалт-ырга, жуя-рга 
расти - үс-әргә, арт-ырга, көчәе-ргә 
расходиться - таралыш-ырга, тарал-ырга 
расчет - исәпләү; файда 
реальный - реаль, тормышчан 
ребенок - бала, нарасый 
ребята - балалар, егетләр 
редакция - редакцияләү; редакция 
редкий - сирәк, сирәк була торган 
редко - сирәк 
резиновый - резина 
резкий - кискен, ачы, борын яргыч 
резко - кинәт, кискен итеп 
результат - нәтиҗә, күрсәткеч 
река - елга 
ремонт - ремонт; ремонтлау 
республиканский - республика, җөмһүрият ... 
речь - сөйләү; тел; речь 
решать, решить - чиш-әргә, кара-рга, кыл-ырга 
решение - чишү, карар, нәтиҗә 
решенный - чишелгән, хәл ителгән 
решительно - кыю, кискен; һич 
решительный - кыю, кискен 
рисунок - рәсем, сурәт 
робко - кыюсыз гына, юаш кына 
ровно - тигез, төгәл, бөтенләй 
ровный - тигез, төз 
род - ыру, нәсел; род 
родина - туган ил, ватан 
родители - ата-ана 
родиться - ту-арга 
родной - туган, туып-үскән 
рождение - туу 
розовый - ал; роза 
роль - роль, тоткан урын 
рост - үсү; буй; үсеш 
рот - авыз; җан; тамак 
рубашка - күлмәк 
рубеж - чик, ара 
рубль - (бер) сум, тәңкә 
рука - кул 
рукав - җиң; елга култыгы 
руководитель - җитәкче, башлык 
руководить - җитәкчелек ит-әргә 
руководство - җитәкчелек итү 
русский - рус 
ручка - каләм; тотка 
рыба - балык 
рыбак - балыкчы 
рыжий - җирән, җирән чәчле 
ряд - рәт, саф; күп кенә 
рядом - янәшә, якын гына 
с 
сад - бакча, җимеш бакчасы 
садиться - утыр-ырга 
сам - үзем, үзең, үзе 
самодеятельность - үзешчәнлек 
самолет - самолет, очкыч 
самостоятельность - бәйсезлек 
самостоятельный - мөстәкыйль 
самый - нәкъ, үзе, үк, иң, үзе 
сапоги - итек 
сарай - сарай 
сбиться - ялгыш-ырга, бутал-ырга 
сбор - җыю, җыелу 
свалиться - егыл-ырга, ав-арга, ишел-ергә 
сведение - мәгълүмат, хәбәр 
свежий - яңа, саф, иң соңгы 
сверкающий - ялтырап торган 
сверху - югарыдан, өстән 
свет - яктылык, ут; дөнья, җиһан 
светлый - якты, ачык, тонык 
свидание - күрешү, очрашу 
свобода - ирек, азатлык, хөрлек 
свободно - иркен, иркенләп 
свободный - азат, иркен, буш 
своеобразный - үзенә бертөрле 
свой - үз, үзенең 
связанный - бәйләнгән 
связь - бәйләнеш, элемтә 
сдать - бирү, кайтару 
сделанный - ясалган, эшләнгән 
сделать - эшлә-ргә, ит-әргә 
сделаться - бул-ырга, барлыкка кил-ергә 
себя - үземне, үзеңне, үзен 
северный - төньяк 
сегодня - бүген 
сегодняшний - бүгенге 
седой - чал, агарган, аксыл 
сей - бу, шушы 
сейчас - хәзер, шунда ук 
секрет - сер 
секретарь - сәркатип 
секунда - секунд 
село - авыл 
сельдь - сельдь, селедка 
сельский - авыл 
семья - гаилә 
сено - печән 
сердито - ачуланып, усал итеп 
сердитый - ачулы, усал 
сердиться - ачулан-ырга, ачу кил-ергә 
сердце - йөрәк, күңел, бәгырь 
середина - урта, урталык 
серый - соры; сүрән, төссез 
серьезно - җитди, чынлап 
серьезный - җитди 
сестра - кыз кардәш, апа, сеңел 
сесть - утыр-ырга, кун-арга; бат-арга 
сзади - арттан, артта 
сидеть - утыр-ырга, утырып тор-ырга 
сила - көч, куәт, хәл, дәрман 
сильно - каты, нык, көчле 
сильный - көчле, нык, каты 
синий - күк 
система - система, тәртип 
сказанный - әйтелгән, диелгән 
сказать - әйт-ергә, ди-яргә 
сказка - әкият 
скамейка - эскәмия 
сквозь - үтәли, аркылы, аша 
складываться - өелеп куел-ырга, тор-ырга 
сколько - күпме, ничә, никадәр 
скорее - тизрәк, җәһәтрәк 
скоро - тиз, җәһәт, тиздән 
скорость - тизлек 
скорый - тиз, тиз йөрешле 
скромный - тыйнак, гади; аз гына 
скрыться - яшерен-ергә, күздән югал-ырга 
скучно - күңелсез, ямансу, эч пошу 
скучный - күңелсез, эчпошыргыч 
слабо - буш итеп, тыгыз итмичә 
слабый - көчсез, чирләшкә; салмак 
слава - дан, шөһрәт 
славный - атаклы; яхшы 
слегка - аз гына, җиңелчә 
след - эз, билге 
следить - күзәт-ергә, кара-рга 
следовать - артыннан йөр-ергә, бар-ырга 
следующий - бара торган, аннан соңгы 
слеза - яшь, күз яше 
слишком - бик, бигрәк, үтә 
словно - кебек, әйтерсең, диярсең 
слово - сүз 
словом - кыскасы 
сложенный - өеп куелган, кушылган; бөкләнгән 
сложить - өеп куя-рга 
сложный - катлаулы, кыен; кушма 
слой - катлам, катлау 
служба - хезмәт, эш 
служить - хезмәт ит-әргә, эшлә-ргә 
случай - вакыйга, җай 
случайно - очраклы рәвештә 
случайный - очраклы, көтелмәгән 
случаться - бул-ырга, туры кил-ергә 
случиться - бул-ырга, туры кил-ергә 
слушать - тыңла-рга, санла-рга, кара-рга 
слушаться - тыңла-рга, санла-рга 
слышать - ишет-ергә, сиз-әргә, тоя-рга 
слышаться - ишетел-ергә,сизел-ергә, тоел-ырга 
слышно - ишетелә, хәбәрләр бар 
слышный - ишетелә торган 
смело - кыю, гайрәтләнеп 
смелый - кыю, батыр 
смена - алмашыну, смена, алмаш 
смерть - үлем, әҗәл, вафат 
сметь - кыю (хак) бул-ырга 
смешно - көлке итеп 
смешной - көлке, көлдергеч 
смеясь - көлеп, шаярып 
смеяться - көл-әргә, мыскыл ит-әргә 
смотреть - кара-рга, күзәт-ергә 
смочь - булдыр-ырга, кулдан кил-ергә 
смущенно - оялып, уңайсызланып 
смысл - мәгънә; максат; файда 
сначала - башта, яңабаштан 
снег - кар 
снежный - кар, карлы 
снимать - төшер-ергә; сал-ырга; җый(я)-рга, ал-ырга 
снимок - рәсем, күчермә 
снова - яңадан, тагы бер кат 
снять - ал-ырга; төшер-ергә; сал-ырга 
собака - эт 
собираться - җыел-ырга, җыен-ырга 
собрание - җыелыш, җыелма 
собрать - җыя-рга, хәзерлә-ргә 
собраться - җыел-ырга, җыен-ырга 
собственно - чынында, дөресендә 
совершать - яса-рга, күрсәт-ергә, ит-әргә 
совершенно - бөтенләй, тәмам, һич 
совесть - вөҗдан, намус 
совет - киңәш, мәслихәт 
советовать - киңәш бир-ергә 
совещание - киңәшмә 
современный - замандаш, хәзерге 
совсем - бөтенләй, һич тә, дөм ... 
согласиться - риза бул-ырга, килеш-ергә 
I согласный - риза, килешкән 
II согласный - тартык 
содержание - эчтәлек 
сожаление - кызганыч, үкенеч 
создание - булдыру, төзү, язу 
созданный - төзелгән, ясалган 
создать - булдыр-ырга, төзе-ргә, тудыр-ырга 
сознание - аң, һуш, ис, аңлау 
сойти - төш-әргә, чыг-арга, куб-арга, бет-әргә 
солнечный - кояш, кояшлы 
солнце - кояш 
сомнение - шик, шөбһә 
сомнительный - шикле, шөбһәле 
сон - йокы, төш 
сообщать, сообщить - хәбәр ит-әргә, белдер-ергә 
сообщение - хәбәр, элемтә 
соревнование - ярыш 
сосед - күрше, күрше-күлән 
соседний - күрше 
сосна - нарат 
составить - янәшә куя-рга, төз-әргә, яса-рга 
состояние - хәл, торыш; байлык 
состоять - тор-ырга, бул-ырга 
состояться - бул-ырга 
союз - союз, берлек; теркәгеч 
спасибо - рәхмәт 
спасти - коткар-ырга, йолып кал-ырга 
спать - йокла-рга 
сперва - элек, башта, әүвәл 
специалист - белгеч 
специальность - белгечлек 
специальный - махсус 
спешить - ашыг-ырга, кабалан-ырга 
спина - арка, сырт 
спокойно - тыныч кына 
спокойный - тыныч 
спор - бәхәс, сүз көрәштерү, дау 
спорить - бәхәсләш-ергә, җиңеш-ергә 
спортивный - спорт 
спортсмен - спортчы 
способ - ысул, юл, юнь 
способность - сәләт 
способный - сәләтле, булдыклы 
справа - уңнан, уң яктан, уңда 
справедливый - гадел, туры, хаклы 
справиться - булдыра ал-ырга, җиң-әргә 
спрашивать, спросить - сора-рга, таләп ит-әргә 
спрятать - яшер-ергә, качыр-ырга 
спрятаться - яшерен-ергә, кач-арга, пос-арга 
спуститься - төш-әргә, аска төш-әргә 
спустя - үткәч 
спутник - юлдаш, иярчен 
сразу - шунда ук, берьюлы 
среди - арасында 
средний - урта, уртадагы, уртача 
средство - чара, юл; акча 
срок - вакыт; срок 
срочно - бик тиз, ашыгыч 
ставить - бастыр-ырга, урнаштыр-ырга, куя-рга 
становиться - бас-арга, бул-ырга, урнаш-ырга 
стараться - тырыш-ырга 
старик - карт 
старинный - борынгы, күптәнге, иске 
старуха - карчык 
старший - олы, югары, өлкән 
старый - карт, иске, алама 
I стать - бас-арга, урнаш-ырга, тукта-рга 
II стать - бул-ырга 
статья - мәкалә; маддә 
стекло - пыяла 
степь - дала 
стих - шигырь 
стоить - тор-ырга, яра-рга 
стол - өстәл, табын 
столб - багана 
столица - башкала, мәркәз 
столовая - аш бүлмәсе, ашханә 
столько - шулкадәр, шулхәтле 
сторона - як, чит, тараф 
стоявший - торган, басып торган 
стоять - тор-ырга, урнаш-ырга, тукта-рга 
стража - кораллы сакчы(лар), сак 
страна - ил, як 
страница - бит; сәхифә 
странно - гаҗәп хәл, сәер 
странный - гаҗәп, сәер, әкәмәт 
странствие - сәяхәт, ил гизү 
страх - курку, кот очу, дәһшәт 
страшно - куркыныч, курку 
страшный - куркыныч, бик көчле 
стрелять - ат-арга 
стремиться - ашыгып бар-ырга, омтыл-ырга 
стремление - омтылыш, морат 
строгий - таләпчән, кырыс, төгәл 
строго - таләпчәнлек күрсәтеп 
строение - төзү, корылма, төзелеш 
строитель - төзүче 
строительный - төзү, төзелеш 
строительство - төзелеш, корылыш 
строить - төз-ергә, яса-рга, кор-ырга 
строиться - үзеңә йорт төзе-ргә; сафка тезел-ергә 
строй - саф, строй, көйләнеш 
стройка - төзү, төзелеш, корылма 
строка - юл 
строчка - юл 
стук - шакылдау, кагу, тибү 
стул - урындык, утыргыч 
стучать - шакылда-рга, каг-арга 
стыдно - оят 
суд - суд, хөкем 
судить - фикер йөрт-ергә; гаеплә-ргә 
судьба - язмыш, тәкъдир, күрәчәк 
суметь - булдыра ал-ырга, кулдан кил-ергә 
сумка - букча, сумка 
сунуть - тыг-арга, куя-рга, сал-ырга 
суровый - кырыс, каты, авыр 
сутки - тәүлек, көн 
сухой - коры, киптерелгән 
существо - зат, җан иясе, кеше 
существовать - яшә-ргә, бар бул-ырга 
схватить - тотып ал-ырга; аңла-рга 
сходить - барып кайт-ырга 
сцена - сәхнә, күренеш 
счастливый - бәхетле 
счастье - бәхет, сәгадәт 
счет - санау, исәпләү, счет 
считать - сана-рга, исәплә-ргә 
считаться - исәпләш-ергә, санаш-ырга 
съезд - съезд, килү, корылтай 
съесть - аша-рга, ашап бетер-ергә 
сыграть - уйна-рга, башкар-ырга 
сын - ул 
сюда - монда, бире 
т 
тайна - сер 
так - шулай, болай, мәсәлән 
также - шулай ук, да 
такой - шундый, шулкадәр 
там - анда, шунда, тегендә 
танец - бию 
танцевать - бие-ргә 
тарелка - тәлинкә 
таскать - таш-ырга, тарт-ырга 
татарский - татар 
тащить - алып бар-ырга 
твердить - колагына тукы-рга, ятла-рга 
твердо - нык, катгый 
твердый - каты, ныклы 
твой - синең 
творческий - иҗади 
творчество - иҗат 
т.е.(то есть) - ягъни 
тело - тән, җисем 
тем - шул хәтле, шулкадәр 
темно - караңгы 
темнота - караңгылык 
темный - караңгы; җинаятьчел 
тень - күләгә 
теперь - хәзер 
тепло - җылы, дусларча 
теплый - җылы; ягымлы 
терпеть - түз-әргә; очра-рга, күр-ергә 
территория - территория 
терять - югалт-ырга, аерыл-ырга, әрәм ит-әргә 
тесно - тыгыз, тар 
тетрадь, тетрадка - дәфтәр 
тетя - апа 
технический - техник 
течение - агым, юнәлеш 
тип - тип, төр 
тихий - әкрен, тын, басынкы 
тихо - әкрен, тын 
тихонько - әкрен генә 
тише - акрынрак, чүгез 
тишина - тынлык, тынычлык 
то - ...-дыр, нәкъ 
то - ул чагында, бер...бер, я...я 
то есть - ягъни, дөресрәге 
товарищ - иптәш 
тогда - ул вакытта, алай булгач 
тоже - шулай ук, да 
толпа - халык 
толстый - калын, юан 
только - бары, ләкин 
тон - тон, төсмер 
тонкий - юка, нәфис 
торжественный - тантаналы 
торжество - тантана, җиңү 
торопиться - ашыг-ырга 
торопливо - ашыгып, кабаланып 
торопливый - ашыгучан, ашыгыч 
торчать - чыгып (тырпаеп) тор-ырга 
тоска - сагыну, эч пошу 
тот - шул, теге, бусы 
тотчас - шунда ук, шул чакта ук 
точка - нокта; урын 
точно - нәкъ, төгәл, дөрес 
точный - төгәл, дөрес, җыйнак 
трава - үлән, чирәм 
тракторист - тракторчы 
требование - таләп 
требовать - таләп ит-әргә, кирәк 
требоваться - таләп ител-ергә 
тревога - курку, тревога 
тревожно - борчулы, шомланып 
тревожный - шомлы,тревога 
треугольник - өчпочмак 
тронуть - тия-ргә, ал-ырга 
труба - торба, морҗа, быргы 
трубка - трубка, көпшә 
труд - хезмәт, әсәр, көч түгү 
трудиться - эшлә-ргә, тырыш-ырга 
трудно - авыр, кыен, читен 
трудность - авырлык, кыенлык 
трудный - авыр, кыен, читен 
трудовой - эш, хезмәт 
трудящийся - хезмәт иясе, хезмәт итүче 
туда - шунда, тегендә 
туман - томан 
тут - биредә, монда, шул чакта 
туча - болыт, кара болыт 
тщательно - ныклап, нык 
ты - син 
тыл - арт, тыл 
тяжело - авыр, читен, кыен 
тяжелый - авыр, салмак, каты 
тянуть - тарт-ырга, суз-арга, суыр-ырга 
тянуться - сузыл-ырга, уз-арга 
у 
у - янында, ...-да (-та), ...-ның 
убегать - йөгер-ергә, кач-арга, ташы-рга 
убедительный - ышандырырлык 
убежать - йөгер-ергә, кач-арга, ташы-рга 
убирать - алып куя-рга, җыя-рга, бизә-ргә 
убить - үтер-ергә, өз-әргә, түг-әргә 
уборка - җыю, җыештыру 
убрать - алып куя-рга, җыя-рга, бизә-ргә 
уважаемый - хөрмәтле 
уважать - ихтирам ит-әргә, санла-рга 
уважение - хөрмәт, ихтирам 
уверенно - ышанып, туп-туры 
уверенность - ышанганлык, ышану, ышаныч 
уверенный - нык ышанган кеше 
уверять - ышандыр-ырга 
увидев - күреп (алып) 
увидеть - күр-ергә, аңла-рга, бел-ергә 
уговаривать - үгетлә-ргә, юмала-рга 
уговорить - үгетлә-ргә, килештер-ергә 
угол - почмак; чат, чатлык 
уголок - почмак 
уголь - күмер 
угрюмо - күнелсез, караңгы 
удаваться - уңышлы барып чыг-арга 
удар - бәрү, тибү, удар, һөҗүм 
ударить - суг-арга, бәр-ергә 
удаться - уңышлы барып чыг-арга 
удивительно - гаҗәп, искиткеч 
удивительный - гаҗәеп, искиткеч 
удивиться - ис кит-әргә, гаҗәплән-ергә 
удивление - ис китү, гаҗәпләнү 
удивленно - ис китеп, гаҗәпләнеп 
удобно - уңайлы, җайлы, кулай 
удобный - уңай, уңайлы, җайлы 
удовольствие - рәхәт, хозур 
уезжать - кит-әргә, китеп бар-ырга 
уехать - кит-әргә, китеп бар-ырга 
I уж - тузбаш (елан) 
II уж - инде, лә инде 
ужас - курку, кот очу, фаҗига 
уже - инде 
ужин - кичке аш 
узкий - тар 
узнав - белеп, аңлап алгач 
узнавать - тан-ырга, бел-ергә, аңла-рга 
узнать - тан-ырга, бел-ергә, белеш-ергә 
уйти - кит-әргә, ташла-рга, чум-арга, тотыл-ырга 
указать - күрсәт-ергә, ишарә ит-әргә 
улица - урам 
улучшаться, улучшиться - яхшыр-ырга, әйбәтлән-ергә 
улучшить - яхшырт-ырга, әйбәтләндер-ергә 
улыбаться - елма-ерга; оша-рга 
улыбаясь - елмаеп, көлемсерәп 
улыбка - елмаю, көлемсерәү 
улыбнуться - көлемсерә-ргә 
ум - акыл; акыл иясе 
умелый - оста, булдыклы 
умение - белү, сәләт 
уменьшать - кечерәйт-ергә, азайт-ырга 
умереть - үл-әргә, әҗәл җит-әргә 
уметь - бел-ергә, кулыннан кил-ергә 
умножать - тапкырла-рга, арттыр-ырга 
умножить - тапкырла-рга, арттыр-ырга 
умный - акыллы, башлы 
упасть - егыл-ырга, төш-әргә, атыл-ырга, киме-ргә 
управление - идарә (итү) 
уровень - биеклек, дәрәҗә 
урожай - уңыш, муллык 
урок - дәрес, гыйбрәт 
усесться - утыр-ырга 
усилие - бердәм көч 
условие - сүз куешу, шарт, таләп 
услышать - ишет-ергә, ишетеп бел-ергә 
усмехнуться - көлемсерә-ргә, авыз ер-ырга 
уснуть - йокыга кит-әргә, йоклап кит-әргә 
усовершенствоваться - камилләш-ергә 
успевать, успеть - җитеш-ергә, өлгер-ергә 
успех - уңыш, уңышлык 
успешно - уңышлы (рәвештә) 
успешный - уңышлы 
успокоиться - тынычлан-ырга, басыл-ырга 
усталый - арыган, талчыккан 
установленный - куелган, билгеләнгән 
устать - ары-рга, йончы-рга, әлсерә-ргә 
устно - телдән 
устраивать - кор-ырга, рәтлә-ргә, куптар-ырга 
устроить - кор-ырга, рәтлә-ргә, куптар-ырга 
устройство - төзелеш, җайланма 
утверждать - расла-рга, ...дип сана-рга 
утро - иртә 
утром - иртән, иртә белән 
ухаживать - кара-рга, артыннан йөр-ергә 
ухо - колак 
уход - китү, ташлау; карау (авыруны) 
уходить - кит-әргә, ташла-рга 
участвовать - катнаш-ырга 
участие - катнашу, теләктәшлек 
участник - катнашучы 
участок - участок, бүлемтек 
учащийся - укучы 
учеба - уку, белем алу 
учебник - дәреслек 
учебный - уку, уку-укыту 
учение - тәгълимат, уку 
ученик - укучы, өйрәнчек, шәкерт 
ученический - укучы ... 
ученый - галим, гыйльми 
учитель - укытучы, остаз, мөгаллим 
учительская - укытучылар бүлмәсе 
учительский - укытучы... 
учить - укыт-ырга, өйрәт-ергә, ятла-рга 
учиться - укы-рга, өйрән-ергә 
уют - уңайлылык 
уязвимый - йомшак, кимсенүчән 
ф 
факт - мисал 
фигура - сын 
физический - физика, физик 
флаг - байрак, флаг, әләм 
форма - форма; кием 
фотография - фотография, рәсем, сурәт 
фраза - җөмлә, гыйбарә 
х 
характер - характер, холык 
хватать - тот-арга, җит-әргә 
хватить - суг-арга, бәр-ергә 
хвост - койрык 
химический - химия ..., химик 
хлеб - икмәк, ашлык 
ходить - йөр-ергә, кара-рга 
ходьба - йөреш, йөрү 
хозяин - хуҗа, ия 
хозяйство - хуҗалык 
холод - суык, салкын 
холодно - суык, салкын 
холодный - салкын 
хор - хор, күмәк җыр 
хороший - яхшы, әйбәт 
хорошо - яхшы, әйбәт, ярар 
хотеть - телә-ргә 
хотеться - телә-ргә 
хоть - булса да 
хотя - булса да, гәрчә 
художественный - матур; нәфис 
художник - рәссам, художник 
хуже - начаррак 
ц 
цвет - төс 
цветной - төсле 
цветок - чәчәк, гөл 
целина - чирәм җир 
целовать - үб-әргә 
целый - бөтен, тулы, буе 
цель - максат 
ценный - кыйммәтле 
центр - үзәк, урта 
центральный - үзәктәге, төп 
цепь - чылбыр, богау 
цыпленок - чеби, чебеш 
ч 
чай - чәй 
час - сәгать 
часто - еш 
часть - өлеш, кисәк, бүлек 
часы - сәгать 
чаще - ешрак, куерак 
чей - кемнеке 
чей-то - кемнекедер 
человек - кеше 
человеческий - кешегә хас 
человечество - кешелек дөньясы 
чем - караганда, никадәр 
через - аркылы, аша 
чернила - кара (язу карасы) 
черный - кара 
черт - шайтан 
черта - сызык, хасият 
честно - гадел, намусы кушканча 
честный - намуслы, тугры 
честь - намус 
четверть - чирек 
число - сан 
чисто - чиста (итеп) 
чистота - чисталык, сафлык 
чистый - чиста, саф 
читатель - укучы 
читать - укы-рга 
член - әгъза, кисәк, член 
что - нәрсә, дип 
чтоб - өчен; ...-сын(сен) 
что-либо - ни дә булса 
что-то - нәрсәдер, бераз, никтер 
чувство - тойгы, хис 
чувствовать - сиз-әргә, тоя-рга, хис ит-әргә 
чувствоваться - тоел-ырга 
чудесно - гаҗәп, бик әйбәт 
чудесный - таң калырлык 
чужой - башка кеше; чит, ят 
чуть - аз гына 
ш 
шаг - адым 
шагать - атла-рга, атлап бар-ырга 
шагнуть - атлап куя-рга, атла-рга 
шапка - бүрек 
шепотом - пышылдап 
шептать - пышылда-рга 
шея - муен 
ширина - киңлек, иң 
широкий - киң, иркен, зур 
широко - киң, зур 
школа - мәктәп 
школьник - укучы 
школьный - мәктәп ... 
шляпа - эшләпә 
штука - данә 
шум - тавыш 
шуметь - шаула-рга 
шумно - шаулап, шаулы 
шутить - шаяр-ырга, уйна-рга 
шутка - шаярту 
щ 
щека - яңак 
щенок - көчек 
щи - щи, кәбестә шулпасы 
э 
экзамен - имтихан 
экзаменовать - имтихан ал-ырга 
экземпляр - нөсхә 
экономика - икътисад 
экономия - экономия, исрафсыз 
электричество - электр 
электростанция - электр станциясе 
энергично - гайрәтләнеп, дәрт белән 
энергия - энергия; дәрт 
эта - бу 
этаж - кат, этаж 
это - бу 
этот - бу 
эффективный - тәэсирле, нәтиҗәле 
эх - их, әй, эх 
эхо - кайтаваз 
ю 
юг - көньяк 
южный - көньяктагы, көньяк 
юность - яшьлек 
юноша - яшүсмер 
юношеский - яшьлек ... 
юный - яшь 
я 
я - мин 
яблоко - алма 
яблоня - алмагач 
яблочный - алма 
явиться - кил-ергә, бар-ырга, бул-ырга 
являться - бул-ырга, кил-ергә 
явный - ачык, шиксез 
ядерный - атом-төш ... 
язык - тел 
яйцо - йомырка 
январь - гыйнвар, январь 
яркий - якты, яп-якты, ачык 
ярко - якты, яп-якты 
ясно - якты, аяз 
ясный - якты, ачык 
ястреб - карчыга 
ящик - тартма

© «Туган Тел» 2006-2018




return_links(); ?>